Basın Müzesi’nde toplantılar başlıyor

Ahmet Midhat Efendi unutulmadı

Tanzimat devrinin büyük gazeteci, romancı ve yazarlarından Ahmet Midhat Efendi, Basın İlan Kurumu ve ESKADER’in birlikte düzenlediği bir toplantıda Basın Müzesi’nde yâd edilecek.

Mustafa Demirci (Sanatalemi.net)

Tanzimat devrinin büyük edebiyatçılarından, öncü gazeteci ve yazarlarından Ahmet Midhat Efendi, Basın İlan Kurumu ve ESKADER’in birlikte düzenlediği bir toplantıda anılacak. Anma toplantısı, Basın Müzesi’nde 30 Nisan Salı günü saat 14.00’te başlayacak.

         Vefatının 100. yılı dolayısıyla geçen yıl hakkında bir çok anma programı gerçekleştirilen Ahmet Midhat Efendi, ömrünü geçirdiği Bâbıâli’de meslektaşları ve sevenleri tarafından hatırlanıyor. Basın İlan Kurumu ile Edebiyat Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği (ESKADER)’nin birlikte düzenlediği “Matbuat Dünyasından Sanatkâr Çehreler” seri toplantılarının ilki “Hace-i Evvel” (İlk Hoca) olarak anılan Ahmet Midhat Efendi’ye ayrıldı. Yaklaşık 300’e yakın eseri bulunan, başta Ahmet Rasim ve Hüseyin  Rahmi Gürpınar olmak üzere bir çok edebiyatçı ve gazeteciyi yetiştiren, Tanzimat döneminin ilk büyük gazetecilerinden ve romancılarından biri kabul edilen Ahmet Midhat Efendi’yi, Kültür Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı Prof. Dr. Durali Yılmaz anlatacak. Prof. Dr. Durali Yılmaz, Ahmet Midhat Efendi’nin hayatı, eserleri, gazeteciliği, düşünceleri, yetiştirdiği edebiyatçılar ve çalışma hayatı hakkında bilgi verecek. Prof. Yılmaz, daha sonra dinleyicilerin sorularına cevap verecek. Toplantıyla ilgili ayrıntılı bilgiyi, 0 (212) 5112323-5112324 numaralı telefonları arayarak bilgi almak mümkün.

TANZİMAT’IN ÖNCÜLERİNDEN

         Tanzimat devrinin öncü isimlerinden biri olan Ahmet Midhat Efendi 1844 yılında İstanbul’da doğdu. 28 Aralık 1912’de İstanbul’da hayatını kaybetti. İstanbul Mısır Çarşısı esnafından Hacı Sülayman Ağa’nın oğludur. Babasını küçük yaşta kaybetti. 1854’te Vidin’de bulunan ağabeyi Hâfız Ali Ağa’nın yanına gönderildi. Tahsiline burada başladı. 1857’de ailesi ile birlikte İstanbul’a döndü. Mısır Çarşısı’nda bir aktarın yanına çırak verildi. Ağabeyinin yanında çalıştığı Midhat Paşa’nın yanına girdi. Midhat Paşa 1861’de Niş Valiliği’ne tayin edilince ağabeyi ile birlikte Niş’e gitti. Rüşdiyeyi orada bitirdi. Rusçuk’da Tuna Vilayeti Kalemi’ne memur oldu. Çalışkanlığı ile Midhat Paşa’nın gözüne girdi. Paşa ona kendi adını verdi. Bu arada özel dersler alarak Fransızcasını ilerletti. 1866’da mütercim olarak gittiği Sofya’da evlendi. Tuna gazetesinin başyazarı oldu. 1869’da Midhat Paşa ile birlikte Bağdat’a gitti. Vilayet matbaası ve resmi vilayet gazetesi Zevra’nın müdürü oldu. İlk kitabı olan Hece-i Evvel adlı ders kitabını burada yazdı. 1871’de ağabeyi ölünce İstanbul’a döndü ve matbaa kurarak kendi kitaplarını basmaya başladı. Bir yandan da Basiret gazetesine yazılar yazıyordu. Devir ve Bedir isimli iki gazete çıkardı. Bu gazeteler kapatılınca Dağarcık ve Kırkambar dergilerini yayınladı. Yazıları dolayısıyla Namık Kemal, Ebüzziya Tevfik gibi yazarlarla birlikte Rodos’a sürgüne gönderildi. 3 yıl kaldığı Rodos’ta Medrese-i Süleymaniye isimli bir okul açıp ders verdi. 5. Murat’ın affıyla 1876’da İstanbul’a döndü. 1876’da İttihat gazetesini yayınlamaya başladı. Muhalif tutumunu yumuşatarak 2. Abdülhamid’e yakınlaştı. Devletin resmi gazetesi Takvim-i Vakayi ve devletin basımevi olan Matbaa-i Amire’nin müdürlüğüne tayin edildi. 1878’de Osmanlı Sarayı’nın desteğiyle Tercüman-ı Hakikat gazetesini kurdu. 1888’de İsveç’te toplanan Müsteşrikler Kongresi’ne katıldı. 1895’te Meclis-i Umur-ı Sıhhiye ikinci reisi oldu. Aynı yıl Sabah gazetesinde yayınlanan “Dekadanlar” başlıklı yazısıyla Servet-i Fünuncuları tenkit etti. Vefatına kadar Darülfünun’da dünya tarihi ve dinler tarihi dersleri verdi, hayır müesseselerinde çalıştı.

         Roman, hikâye, tarih, araştırma ve inceleme dallarında pek çok kitabı bulunan Ahmet Midhat Efendi’nin başlıca eserleri şöyle: Kıssadan Hisse, Esaret, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Dünyaya İkinci Geliş yahut İstanbul’da Neler Olmuş, Yeryüzünde Bir Melek, Felatun Bey’le Rakım Efendi, Paris’de Bir Türk, Süleyman Musuli, Karnaval, Dürdane Hanım, Letaif-i Rivayat, Müşahedat,  Hayal ve Hakikat, Jön Türk, Çengi, Üss-i İnkilab, Tarih-i Umumi,  Menfâ,  Müntehabat-ı Tercüman-ı Hakikat,  Müntehebat-ı Ahmed Midhat.

—————
İlgili röportaj:
http://www.muammererkul.com/yazlar/rtajlar-mainmenu-4/4715-beykozun-uec-edebyatcisi.html