Mi taku oyasin
Romanlarda, çizgi romanlarda ve filmlerde o kadar çok okudum ve seyrettim ki Kızılderilileri…. Yıllarca onları kendime akraba gibi hissettim.
(Yıllar sonra Kızılderililer ile Türkler’in bir bağı olduğunu duymaya başladım. Bu da başka konu…)
Bütün bu kaynakların bir gayesi vardı sanki…
Öyle vahşî gösterilmeliydi ki Kızılderililer; topraklarına saldırıldığında başlayan savaşlarda… Üzerlerine ordularla hücum edildiğinde… Her zaman, her yerde ve her şartta haksız bilinsinler!..
Öyle vahşî gösterilmeliydi ki Kızılderililer; hiç kimsenin aklına “Kızılderililer ile savaşanların nerden ve ne için bu kıtaya geldiklerini” sormak gelmesin…
Halbuki bu “medenî” geçinenler, büyük bir kana susamışlıkla öldürdükleri, üstelik “vahşî” dedikleri Kızılderililerin kendi aralarında konuştukları, torunlarına öğrettikleri sözlerin-nasihatlerin hikmetlerini idrak etmek için bile yüzlerce yıla ihtiyaç duydular…
İlkbaharda usul usul yürü; Toprak ana hamiledir… (Kiowa Kabilesi)
Amerika kıtasını istila edenlerin hangisi diyebilirdi ki böyle bir lafı?..
Mi Taku Oyasin.. Yani “Kızılderili Hikmetleri” kitabını hazırlamış olan Ayşe Göktürk Tunceroğlu’ndan da bir alıntı yapacağım size birkaç güne kadar. Ama önce biraz dinleyelim Kızılderilileri:
İnsanın gözleri öyle kelimelerle konuşur ki dil onları telâffuz edemez.
Atasözü, Crow Kabilesi
Kızılderili ibadet etmeyi sever. Doğumdan ölüme kadar etrafını saran varlıklara hürmetle bakar. Kucağında doğduğu tabiat ananın zenginliğinin farkındadır, hiçbir köşe ona kıymetsiz görünmez…
…İyilik kuvvetinin üzerine kötülük kuvvetinin hâkim olacağına dair bir korkumuz yoktur; en üstün olan ve hükmünü yürüten kuvvet, iyiliktir.
Ayakta Duran Ayı,
Siyu Kabilesi
Dünyadaki her şeyin bir sebebi vardır. Her bitki bir hastalığı tedavi etmek için büyür. Ve her insan bir görevle yaratılmıştır. Bu, Kızılderilinin varlık teorisidir.
Yaslı Güvercin,
Salish Kabilesi
Her insanın kalbinde sarsılmaz,sabit, olumlu, tatmin edici bir iman için derin bir ruhî açlık vardır. Böylesi bir iman, karakteri sağlamlaştırır. Gençlerimizin çoğu ruhları için böyle bir emniyetten mahrum olarak yaşıyorlar.
Vahşi Kedi,
Shawnee Kabilesi
İyi ilâç tedavi eder. Fakat tedavinin mühim bir kısmı inançtır. Eğer hiçbir şeye inanmıyorsanız, eğer bütün kalbinizle inanmıyorsanız tedavi olmanız çok zordur.
Agnes Cypress,
Seminole Kabilesi
———————————————————
Yüreğini adresim bildiğimden beri…
Her yangın bir adresi değiştirmez elbette… Ve her adres değişmesi de bir yangından bilinmez!
Ama ben;
“Adresim olarak,
Yüreğini bildiğimden beri…
Ve soranlara yüreğini söylediğimden beri, akıp durmadayım sana; bebeğini emziren bir anne gibi!
Delilik; bir farklı düşünme hâlidir…
Ve bulunulan duruma isim konulamama hâli!
Delilik; “sıradanlıktan farklı” olma hâli ise, kim koyar ki deliliğin adını?..
Piri Reis; köyünde, öküzlerin ardında çizmedi haritasını, emin olun!..
Her yangın bir adresi değiştirmeyebilir…
Ve değişen her adres de bir yangından bilinmeyebilir…
Ama ben “adres” olarak “yüreğini” bellediğimden…
Ve “adresimi” soranlara “yüreğini” tarife başladığımdan beri, akıp durmadayım sana; bebeğini emziren bir anne gibi!
———————————————————
Sadi’den:
Kalpleri iyilikle fethetmeye dair
Bir gün yolda karşıma genç bir adam çıktı. Boynu tasmalı bir koyunu sürüklüyordu arkasından.
“Bu hayvanı ardından ne yürütüyor, biliyor musun? Diye sordum.
Delikanlı duraksadı.
“İp ve tasma” dedim.
“Nasıl yani?” der gibi baktı.
“Çıkar istersen onları” dedim. Bak n’oluyor o zaman…”
Dediğimi yapınca serbest kalan koyun adamı izlemeye, o hangi yöne giderse peşinden koşmaya başladı.
Şaşırdım.
Oyunu bir süre devam ettiren delikanlı, yanıma geldi ve kendisinden emin bir şekilde:
“Gördün mü?..” Dedi. “Marifet tasmada değilmiş. “Onu arkamdan koşturan, ona verdiğim yiyecek ve yaptığım ikramdır. Boynundaki asıl bağ odur…”
Kükreyen bir fil bile sahibine saldırmaz. Çünkü onun çok ikramını görmüştür.
Ey iyi kalpli kişi!
Kötülere bile iyi davran.
Köpek dahi ekmeğini yediği kişiye saldırmaz.
Dilini sahibinin peynirine bir kez süren parsın, ona karşı dişleri körleşir…
Stop
Muammer Erkul
22 Haziran 2000 Perşembe